Contos, paristòrias e teatrinos

Sas paristòrias antigas animadas in versione moderna

Sa traditzione orale sarda tenet unu muntone de contos e de paristòrias chi in antigu serbiant a fàghere ispassiare sos pitzinnos.
Como chi sos contos los narat sa televisione, de totu custa richesa si nd'est perdende memòria e pro custa resone s'Ufìtziu Limba Sarda giai in su 2018 aiat pensadu de acòllere sos ammentos de sos betzos in unu libreddu intituladu "Paristòrias" chi amus dadu a totu sos pitzinnos de iscola materna e elementare de sas biddas chi ant aderidu a su progetu.
Amus pensadu chi a genitores e mastros lis potzat fàghere praghere de tènnere sas paristòrias finas in versione animada e amus publicadu in YouTube unos cantos vìdeos chi agatades in fatu.
Mandronedda
Pimpirincinu
Sa paristòria de sas tzìpulas
Sa bidda de Sulù
Pro sa paristòria de Mandronedda podides iscarrigare finas sas ischedas de colorare, incarchende in custu link.

 

 

 

"Suta de su matessi chelu" - Unu contu de Stefania Spanedda pro agiuare a sos pitzinnos a non tìmere sa pandemia

Cales sunt sos sentimentos de sos pitzinnos in custu tempus de emergèntzia coronavirus? Comente los podimus agiuare a cumprèndere su chi est capitende e a non tìmere?
Custas preguntas si las at fatas Stefania Spanedda, una mastra de iscola elementare originària de Bosa chi at pensadu de iscrìere unu contu pro dare a sos prus piticos unu messàgiu de isperàntzia. Cun custu disìgiu est nàschidu su contu Sotto lo stesso cielo. Storia di 清  di Qīng e 月 Yuè, chi faeddat de Qīng, una pitzinna tzinesa chi cando comintzat sa pandemia si devet separare dae sa mama chi est dotora. Gràtzias a sas paràulas sàbias de sa giaja, sa pitzinna cumprendet chi sa gente podet abarrare aunida cun su coro mancari nche siat a tesu, ca a bortas bastat de abbaidare sa luna in su matessi momentu.
Su contu, pro more de sas illustratziones de Massimiliano Feroldi e de su montàgiu de Valentina Giorgio, s'est trasformadu in unu vìdeu cartoon chi in sa versione italiana tenet sa boghe de Rita Bittolo.
Cun s'agiudu de tantos voluntàrios e de sos assòtzios ANGI (Associazione Nazionale Giovani Italo-Cinesi), Alma Teatro e "Antonio Gramsci" de Torino, su contu at tentu sa tradutzione in 12 limbas.
Pro voluntade de s'autora e de s'assessoradu a s'Istrutzione Pùblica de su Comune de Bosa, su vìdeu est istadu fatu finas in sardu: sa tradutzione l'at curada s'Ufìtziu Limba Sarda de Bosa, sa colunna sonora l'at iscrita su jazzista nugoresu Bainzu Mùrgia e sa boghe chi narat su contu est de Cristina Maccioni. Custu bellu traballu s'est pòdidu realizare finas gràtzias a s'agiudu de Piergavino Sedda.
Su Coordinamentu Natzionale Insegnanti Specializzati (C.N.I.S.) de Vercelli at postu a disponimentu su traballu in sa pàgina sua pro chi esseret imbàtidu a famìllias e iscolas chi lu cherent impreare.
Pro su 7 de maju, die de luna prena, su C.N.I.S. proponet unu flash mob pro chi pitzinnos e famìllias de totu su mundu s'intendant aunidos abbaidende sa luna totu paris a sas 9 de sero.
Chie cheret podet contare custa esperièntzia cun paràulas o disignos mandende una mail a s'assessora Paola Pintus (paola.pintus@comune.bosa.or.it).
Su vìdeu in sardu e su pdf in sardu sunt a disponimentu de chie los cheret bìere o iscarrigare.
Pro lèghere e abbaidare sos vìdeos in àteras limbas bos podides cullegare a sa pàgina de su C.N.I.S. de Vercelli.

 

 

"Impari e ammisturaus" - Unu contu de puddas bortadu in sardu dae Marcella Ghiani

Pro sos prus piticos unu contigheddu chi faghet a rìere e agiudat a pensare.
Faeddat de una cannita (una corte de puddas) in ue una die isparint unu puddu e una pudda. Sas cumpàngias, a pustis de discussiones democràticas, detzident de aunire sas fortzas pro andare a los chircare.
Su contu est de Laurent Cardon, est intituladu "Anche le galline nel loro piccolo si uniscono. Storia di un pollaio" e est una metàfora de sa sotziedade nostra.
Marcella Ghiani, operadora linguìstica de Ìsili, nd'at fatu una bortadura in sardu bella meda e l'at intitulada "Impari e ammisturaus - Unu contu de puddas".
Chie si cheret ispassiare ascurtende su contu podet abbaidare custu vìdeu.

 

 

 

 "Paristòrias" e "Printzipeddu" - File de iscarrigare

"Est in distributzione su materiale didàticu pro pitzinnos de iscola materna, elementare e mèdia aprontadu dae s'Ufìtziu Limba Sarda de Pianalza-Montiferru otzidentale.
Sas iscolas maternas e elementares ant a retzire su libreddu "Paristòrias", chi est su de tres volùmenes de sa sèrie "Ajò a iscola". Si b'agatant  una sèrie de paristòrias de su connotu chi a dies de oe sa gente no ammentat prus (Pimpirincinu; Su contu de sas tzìpulas; Sa pudda chi non cheriat criare; Comare Sorighita e su puddu Cantareddu).
Sas iscolas mèdias ant a retzire s'adatamentu teatrale de "Su Printzipeddu" de Antoine de Saint-Exupéry, chi sos pitzinnos ant a pòdere drammatizare paris cun sos mastros.
S'idea de sas autoras Gianfranca Piras e Maria Giovanna Serchisu est de dare trastos de traballu a sos mastros chi cherent impreare su sardu in iscola e difatis in su primu volùmene de sa sèrie "Ajò a iscola" b'aiat elementos de sas connoschèntzias de base (dies de sa chida, meses de s'annu, etc.) e in su segundu sa bortadura in sardu de sos contos de Esopo e de Fedro.
Sos libros, publicados cun su cuntributu de sa lege regionale 6/2012 (art. 2, comma 13, annualidade 2013), sunt curados dae sa sotziedade cooperativa "L'Altra Cultura" de Aristanis. Su progetu gràficu est de Badabò de Enrica Fara. Sas immàgines de "Su Printzipeddu" sunt de Tiziana Onida.
Sa versione "sfogliabile" si podet abbaidare incarchende in sos cullegamentos chi sighint:
"Ajò a iscola 3 - Paristòrias" (abbàida)
"Su Printzipeddu" (abbàida).
Chie cheret iscarrigare sos libreddos in formadu pdf si podet cullegare a sos link chi ponimus in fatu:

 

 

 

 

Teatrinos de Nadale pro pitzinnos minores

Apiatzu est Nadale e maistros meda ponent sos pitzinnos a fàghere sos teatrinos. Carchi iscola nos at chircadu pro nos pedire agiudu ca teatrinos in sardu non si nd'agatat, e tando amus pensadu de pònnere a disponimentu de totus su materiale chi amus preparadu leende sas ideas dae Internet, dae sas Guidas e dae una publicatzione bellighedda meda fata dae s'iscola elementare de Iscanu in sos annos colados.
Ponimus finas sos cullegamentos a carchi càntigu de Nadale in sardu, si calicunu lu cheret imparare a sos pitzinnos.
Su materiale si podet iscarrigare dae sos link chi sighint:
Càntigu "Benènnidu" de su Cuncordu Iscanesu (inoghe agatas su testu)
Càntigu traditzionale "Naschid'est" (inoghe agatas su testu)
Càntigu "Notte de chelu" iscritu dae Pedru Casu (inoghe agatas su testu)
Càntigu traditzionale "Celeste tesoro"  (inoghe agatas su testu)
Càntigu "Est Pasca 'e Nadale" iscritu dae Claudio Carente (b'est finas su testu inseridu in su vìdeu).
In su 1927 su preìderu Pedru Casu (connotu comente Babbai Casu) aiat cumpostu noe càntigos de fàghere pro sa novena de nadale. Sos càntigos (A curtzu a Betlemme, Andemus a sa gruta, A sos primos rigores, Cand'est nadu Gesùs, Duos isposos a s'iscurigada, Glòria: it'est custa armonia?, In sa note profunda, Naschid'est in sa capanna e Notte de chelu), musicados dae su preìderu Austinu Sanna, sunt disponìbiles cun testos e vìdeos in su link https://www.bibliotechelinas.it/2020/11/26/cantendi-paschixedda-canti-natalizi-della-tradizione-religiosa-sarda/.
Chie cheret ischedas didàticas pro faeddare de su Nadale a sos pitzinnos podet iscarrigare su libreddu "Nadale in allegria" chi cuntenet ischedas, poesias, contos e teatrinos.
Bonu traballu a totus!

 


Su contu de Mandronedda, sa pudda chi non cheriat criare

Pro chie tenet pitzinnos minores e lis cheret contare carchi contu in sardu, publicamus inoghe "Su contu de Mandronedda, sa pudda chi non cheriat criare". Est unu contu traditzionale sardu rielaboradu in Power Point pro sos pitzinnos de iscola materna.
A sos pitzinnos lis agradat meda, e sas iscolas maternas de Iscanu e de Tresnuraghes (chi ant retzidu su finantziamentu de sa L.R. 3/2009) nd'ant fatu finas unu teatrinu pro sa fine de s'annu iscolàsticu.


Contos animados pro suta s'umbrellone

Si seis in mare cun sa familliedda bostra, o si seis in domo ca est tempus malu (ca custu istiu nche l'at betada gasi) bos proponimus duos contos animados pro fàghere ispassiare sos pitzinnos e lis fàghere imparare su sardu gioghende.
Unu est una paristòria traditzionale chi amus publicadu finas in versione Power Point pro s'iscola materna,  s'àteru est su contu de "Cuguddeddu Ruju" chi totus connoschides bene.
Los podides iscarrigare e lèghere paris cun fìgios bostros. Sunt fatos a manera chi su contu lu fraigant sos pitzinnos abbaidende sas figuras e ammentende·si sas paràulas chi bi mancant.
Ispassiade·bos!
Iscàrriga a "Mandronedda" in versione animada.
Iscàrriga a "Cuguddeddu Ruju" in versione animada.




Alfabetieres, libreddos e ischedas pro pitzinnos de iscola materna e elementare

Ponimus inoghe una sèrie de traballos fatos ocannu passadu pro sos pitzinnos de iscola.
Ischedas cun sa frùtora e s'ortalìtzia de beranu, istiu, atòngiu, ierru
Su contu de Cuguddeddu Ruju
Sa paristòria de Mandronedda (file word e Power Point)
Iscriviti a: Post (Atom)